Terug naar main

Over dynamisch kustbeheer

Dynamisch kustbeheer kan worden omschreven als 'het zodanig beheren van de kust dat natuurlijke processen, al dan niet gestimuleerd, zoveel mogelijk ongestoord kunnen verlopen.'

Grillige zeereep

Bij dynamisch kustbeheer krijgen wind en zee de ruimte om sediment te verplaatsen tussen de ondiepe zee, het strand en de duinen. Dit leidt tot een natuurlijk, gevarieerd en robuust kustlandschap dat kan meegroeien met de stijgende zeespiegel.

Naast dynamisch kustbeheer wordt er ook vaak gesproken over dynamisch duinbeheer. Deze term verwijst specifiek naar het beheer van de zeereep, de duinen dichtbij de zee, met als doel het bevorderen van zandverstuiving naar de duinen.

Zandsuppleties: bron van zand

Sinds 1990 heeft dynamisch kustbeheer een grote ontwikkeling doorgemaakt. De regering besloot toen om de kustlijn te handhaven door middel van zandsuppleties. Daarbij wordt zand uit de diepe Noordzee gewonnen en aangebracht op het strand of net voor de kust in de ondiepe Noordzee. Dit extra zand houdt de zandvoorraad van de kustzone op peil en voorkomt langdurige erosie.

Dit beleid vormde een keerpunt in de kustontwikkeling: van een voornamelijk eroderende kust naar een stabiele of zelfs groeiende kust. Het intensieve beheer van de zeereep, waarbij helmgras en stuifschermen zoveel mogelijk zand vasthielden, was daardoor niet meer overal nodig. Op sommige plaatsen werden zelfs maatregelen genomen die de natuurlijke dynamiek  actief bevorderen, zoals het aanleggen van kerven. De uitvoering van zandsuppleties heeft de mogelijkheden voor dynamisch kustbeheer sterk vergroot.

Zandsuppletie (foto Rijkswaterstaat, Harry van Reeken)
Suppleren van zand (foto Rijkswaterstaat, Harry van Reeken)

Dynamische zeerepen

Dynamische zeerepen met kuilen en kerven functioneren als 'kanalen' waardoor zand naar de achterliggende duinen kan stuiven. De duinen rond de kerven kunnen in sommige gevallen tot wel een meter per jaar groeien. Op grotere afstand varieert de groei van enkele decimeters tot centimeters. 
In gebieden waar de zeereep statisch is en dichtbegroeid met helmgras, verplaatst er nauwelijks zand van het strand naar de achterliggende duinen.