Kustbeleid

Huidig kustbeleid

Dynamisch kustbeheer is een onderdeel van het nationale waterbeleid, zoals omschreven in het Nationaal Waterprogramma 2022-2027. Voor de kust zijn de hoofddoelen van dit beleid het waarborgen van de veiligheid van het achterland en het tegengaan van structurele kusterosie. Bij de uitvoering stimuleert het Rijk methoden zoals 'bouwen met de natuur' en dynamisch kust­- en duinbeheer. Deze aanpak draagt bij aan de langetermijn waterveiligheid en drinkwatervoorziening, en heeft tevens een positief effect op de natuur en biodiversiteit.

Nationale Omgevingsvisie (NOVI)

Het 'meebewegen met natuurlijke processen' en het beschermen van water en bodem zijn ook thema's in de visie van de Nederlandse overheid voor de inrichting van de leefomgeving in 2050. Volgens de uitvoeringsagenda van deze visie zal het dynamisch kustbeheer worden voortgezet, in samenwerking met kust- en duinbeheerders.

De NOVI dient als basis voor regionale 'gebieds- en omgevingsagenda's', die worden opgesteld door lokale overheden in samenwerking met andere belanghebbenden. Een voorbeeld hiervan is de Agenda voor het Waddengebied 2050, waarin dynamisch kustbeheer een cruciale rol speelt bij zowel de kustverdediging als de variatie in landschap en ecologie.

Historie: dynamisch kustbeheer in het kustbeleid

• Eerste Kustnota (1990): Dit document legde de basis voor dynamisch kustbeheer in Nederland. Hierin werd vastgelegd dat de doorgaande erosie van de kust zou worden tegengegaan door de kustlijn 'dynamisch' te handhaven met zandsuppleties. Het woord ‘dynamisch’ werd toegevoegd omdat de kustlijn van een duinenkust van nature een zekere beweeglijkheid heeft, die hoort bij de wisselende krachten van de zee. Volgens de nota moest er ruimte zijn voor die beweging om de kust efficiënt te verdedigen.
• Tweede Kustnota (Kustbalans,1995). Deze nota evalueerde het beleid als succesvol en  zette het voort, maar benadrukte ook dat er meer gedaan moest worden om natuurlijke processen in de kustzone te stimuleren. Als actiepunt werd opgenomen dat de kansen voor herstel en ontwikkeling van natuurlijke processen in de zeereep zouden worden benut, met een leidende rol voor terrein- en waterkeringbeheerders.
• Derde Kustnota (Tradities, Trends en Toekomst, 2000). Hierin werd vermeld dat dynamisch beheer van de kust verder zou worden uitgebreid als een voorwaarde voor herstel en vergroting van een veerkrachtige kust.
• Nota Ruimte (2006). Deze nota voegde het belang toe van het waarborgen van de zandvoorraden in het kustfundament (de duinen, het strand en de Noordzee tot de -20 meter dieptelijn). Aangegeven werd dat natuurlijke dynamiek en morfologische processen zoveel mogelijk ongemoeid moesten blijven.
• Nationale Waterplannen (2009-2015 en 2016-2021). Deze plannen onderschreven het  beleid van dynamisch kustbeheer.